Świat islamu w relacjach biograficznych – panorama problematyki (aspekty edukacyjne)
Abstrakt
Artykuł przedstawia panoramę utworów biograficznych, kreślących obrazy życia w społecznościach muzułmańskich. Opowieści były budowane przez autobiografów wokół kilku zasadniczych tematów: konfliktów w małżeństwach mieszanych, doświadczeń specyficznej przemocy w rodzinie muzułmańskiej, prześladowań innowierców, terroru w dominiach pod panowaniem m.in. ISIS, Boko Haram, współczesnych zagrożeń terroryzmem i fanatyzmem islamskim. Ponadto dużą grupę pamiętników tworzą te, których głównym tematem jest reforma religii oraz konwersje z islamu na chrześcijaństwo. Wizerunek świata islamu, który wyłania się z pamiętników, to rzeczywistość, w której podstawowym problemem jest przemoc motywowana w sposób religijno-kulturowy. Doświadczenie przemocy lub sprzeciw wobec niej jest zazwyczaj główną osią narracji pamiętnikarskich. Autorzy biografii wskazują przede wszystkim na szariat – prawo religijne islamu jako główne źródło zachowań przemocowych.
Downloads
Bibliografia
Abed z Karabasz, Seyfo – ludobójstwo, o którym nie wolno mówić. Dziennik seminarzysty o ludobójstwie Ormian i Asyryjczyków w roku 1895 i w latach I wojny światowej, Poznań 2015.
Ali N., Dziesięcioletnia rozwódka, przeł. E. Wolańska, Warszawa 2009.
Al-Maghribi R., Czy Koran jest słowem Bożym? Świadectwo nawrócenia muzułmanina, przeł. S. Bednarowicz, Poznań 2011.
Al-Nahi D., Oddaj mi dzieci: dramatyczna opowieść o determinacji matki walczącej o odzyskanie porwanych dzieci, przeł. J. Pierzchała, Warszawa 2006.
Al-Nahi D., Bohaterka pustyni, przeł. A. Radkiewicz, Warszawa 2004.
Al-Samawi M., Polowanie na lisy. Prawdziwa historia uciekiniera z Jemenu, przeł. M. Słysz, Warszawa 2019.
Andrew, Janssen A., Prześladowani za wiarę: dramatyczne historie chrześcijan nawróconych z islamu, przeł. M. Wilk-Dziuba, Warszawa 2011.
Apfeld N., Widziałam, jak zamordowano moją siostrę, przeł. A. Zaniewska, Ożarów Mazowiecki 2015.
Assiatou, Kaci M., Uprowadzona przez Boko Haram, przeł. K. Szeżyńska-Maćkowiak, Warszawa 2018.
Barakzai J., Pod burką, przeł. H. Abramowicz, Warszawa 2011.
Bibi A., Tollet A. I., Bluźnierstwo, przeł. P. Bachtin, Warszawa 2012.
Bin Ladin C., Rozdarty czarczaf: moje życie w Arabii Saudyjskiej, Katowice 2004.
Brahimi A., W niewoli algierskiego prawa, Wrocław 1999.
Dalen M. van, Kalifat albo śmierć, przeł. K. Markiewicz, Poznań 2017.
Darwish N., Okrucieństwo w majestacie prawa. Prześladowanie kobiet w świecie islamu, przeł. L. Bigaj, Warszawa 2011.
Dirie W., Miller C., Kwiat pustyni, przeł. M. Wrześniewski, Warszawa 1999.
Durrani T., Mój pan i władca, współpraca M. M. i W. Hoffer, przeł. L. Simbierowicz, Warszawa 2012.
Dżinan, Oberle T., Niewolnica isis, współpraca Thierry Oberlé, przeł. N. Jaskula, Gliwice 2016.
Erelle A., Dżihadystka: relacja z wnętrza komórki rekrutacyjnej Państwa Islamskiego, przeł. M. Chojnacki, Katowice 2015.
Esther G., Sangster T., Rozdarta zasłona, przeł. J. Piotrowski, Warszawa 2014.
Fadelle J., Bez względu na cenę, przeł. M. Cofta, Poznań 2011.
Falaise I., Mój mąż potwór, przeł. A. Sauvignon, Warszawa 2016.
Gabriel M. A., Jezus i Mahomet: głębokie różnice i zaskakujące podobieństwa, przeł. B. Grysa, Poznań 2013.
Gerber D., Pozostały mi tylko łzy i modlitwa, przeł. K. Markiewicz, Poznań 2013.
Goode R., Nikt ich nie zamknie: niezwykłe, prawdziwe historie Bożego działania w świecie islamu, przeł. D. Piotrowska, Warszawa 2011.
Hamid N., Dzieci szariatu: losy tych, o których upomniał się islam, Pelplin 2018.
Hamid N., Gorzka pomarańcza: ucieczka ze świata islamu: historia Polki, żony muzułmanina, Pelplin 2016.
Hamid N., Jarzmo przeszłości, Pelplin 2017.
Mosallai Bell B. M., Harris S., Perska księżniczka. Amerykanka z urodzenia, Iranka z miłości – prawdziwa historia jej życia, przeł. A. Cioch, Warszawa 1999.
Hirsi Ali A., Heretyczka, przeł. J. Żuławnik, Warszawa 2016.
Hirsi Ali A., Niewierna. Grozili mi, że będę następna, przeł. J. Pierzchała, Warszawa 2009.
Hirsi Ali A., Nomadka. Zbuntowana przeciw islamowi, przeł. E. Krawczyk, Warszaw 2013.
Husnain A., Chester J., Niewierny, przeł. A. Czwojdrak, Kraków 2016.
Hussaini S., Żyję dzięki wam, przeł. M. Żbikowska, Warszawa 2004.
James S., Sabatina, Warszawa 2003.
Jusuf M. H., Brackin R., Syn Hamasu, przeł. A. Kurzępa, Wrocław 2014.
Kasiki S., Guéna P., Piekło isis, przeł. T. Markowski, Warszawa 2016.
Kaźmierczak-Ali S., Wybuchowe związki: małżeństwo z Pakistańczykiem, Gdynia 2019.
Khalaf F., Dziewczyna, która pokonała isis. Moja historia, przeł. B. Tarnas, Warszawa 2016.
Khan A., Islamski bękart, przeł. J. Skowroński, Warszawa 2013.
Larson J. A., Woziłam arabskie księżniczki: opowieść szoferki o najbogatszych księżniczkach świata (oraz ich służących, nianiach i jednym królewskim fryzjerze), przeł. D. Malina, Kraków 2014.
Lauren J., Moje życie w haremie, przeł. E. Piotrowska, Warszawa 2012.
Leila, Zmuszona do małżeństwa, przeł. B. Walicka, Warszawa 2018.
Lemmon G. T., Wojna Ashley, przeł. J. Ochab, Warszawa 2017.
Mahmoody B., Tylko razem z córką, przeł. M. Kwiatkowska, Warszawa 1992.
Mamoń M., Wojna braci. Bojownicy, dżihadyści, kidnaperzy, rozm. A. Drożdżak, Kraków 2017.
Manji I., Kłopot z islamem, przeł. M. Świerkocki, Warszawa 2005.
Margielewski M., Jak podrywają szejkowie, Warszawa 2019.
Morgan V., Zakazana miłość, przeł. M. Leszczyk, Warszawa 2011.
Mortenson G., Relin D. O., Trzy filiżanki herbaty: opowieść o człowieku, który budując szkoły, dba o pokój na świecie, przeł. A. Lakatos. Katowice 2010.
Muhsen Z., Sprzedane przez ojca, przeł. M. Rostworowska, Warszawa 2013.
Muller R., Człowiek z Gadary, przeł. D. Piotrowska, Warszawa 2011.
Murat N., Krajeski J., Ostatnia dziewczyna: o mojej niewoli i walce z Państwem Islamskim, przeł. M. Koziej, Warszawa 2018.
N. N., Polowałam na terrorystów, przeł. M. Szubert, Warszawa 2004.
Nash E., Pustynny snajper, przeł. R. Kot, Poznań 2019.
Nazer M., D. Lewis, Niewolnica, przeł. H. Szajowska, Warszawa 2004.
Onal A., Honor albo śmierć. Niewierne będą ginąć, przeł. J. Żuławnik, Warszawa 2009.
Owen M., Niełatwy dzień, autobiografia komandosa Navy seal: pierwsza i jedyna relacja komandosa sił specjalnych Navy seal, które doprowadziły do śmierci Osamy Bin Ladena, przeł. Ł. Małecki, Kraków 2013.
Pascarl J., Kiedyś byłam księżną, przeł. E. Szyler, Warszawa 2012.
Qureshi N., Szukając Allaha znalazłem Jezusa. Droga gorliwego muzułmanina do Chrystusa, przedm. L. Strobel, przeł. A. Dominowska, Ustroń 2015.
Rostampour M., Amirizadeh M., Więźniowie Iranu: prawdziwa historia dwóch chrześcijanek, przeł. M. Rucki, Poznań 2013.
Saada T., Merril D., Byłem człowiekiem Arafata, przeł. M. Rucki, Poznań 2013.
Saada T., Merril D., Umysł terrorysty: były snajper Arafata ujawnia motywy islamskich ekstremistów i podpowiada, jak przeciwdziałać terroryzmowi, przeł. A. Czwojdrak, Wrocław 2017.
Saillo O., Księżyc we łzach, przeł. B. Ostrowska, Warszawa 2010.
Samir, Zapiski z Rakki. Ucieczka z Państwa Islamskiego, przeł. M. Romanek, Kraków 2017.
Sasson J., Księżniczka, przeł. I. Chodorowska, Warszawa 2004.
Sasson J., Bin Laden N., Bin Laden O., Musiałam odejść: wspomnienia żony i syna Osamy Bin Ladena, przeł. A. Sokołowska-Ostapko, Kraków 2012.
Seierstad A., Księgarz z Kabulu, przeł. A. Marciniakówna, Warszawa 2005.
Shariff S., Pohańbione, przeł. J. Józefowicz-Pacuła, Warszawa 2011.
Shariff S., Za zasłoną strachu, przeł. J. Józefowicz-Pacuła, Warszawa 2011.
Shirin, Cavelius A., Kizilhan J., Pozostanę córką światła. Moja ucieczka z rąk terrorystów, przeł. M. Jatowska, Warszawa 2017.
Souad, Spalona żywcem, współpraca M. T. Cuny, przeł. M. Rostworowska, Warszawa 2004.
Storm M., Cruickshank P., Lister T., Agent Storm we wnętrzu Al-Kaidy i CIA, Wołowiec 2013.
Suc M., Żony dżihadystów, przeł. K. Szeżyńska-Maćkowiak, Warszawa 2017.
Sundberg A., Huor J., Żona terrorysty. Szesnaście lat życia wśród dżihadystów, przeł. I. Sawicka, Warszawa 2017.
Tiouli T., Honor kobiety. Ofiara gwałtu uwięziona w Dubaju, przeł. M. Kowalska, Warszawa 2007.
Trevane J., Fatwa. Życie w nieustannym zagrożeniu, przeł. H. Pawlikowska-Gannon, Fr̄ydek-Mistek 2006.
Warraq Ibn, Dlaczego nie jestem muzułmaninem, przeł. K. M. Wielgat, G. Kuśmierek, Warszawa 2013.
Yousafzai M., Lamb C., To ja, Malala: historia pakistańskiej dziewczyny, która z narażeniem życia walczy o prawa kobiet i ich dostęp do edukacji, przeł. M. Moltzan-Małkowska, Warszawa 2014.
Zoja, Wszystkie jesteście niewierne. Piekło kobiet w Afganistanie, Warszawa 2009.
Białobrzeski T., Małżeństwo katolika z muzułmaninem w świetle Instrukcji Konferencji Episkopatu Hiszpanii z 2008 roku, „Ius Matrimoniale”, 2011, nr 16 (22), s. 117–141.
Dajnowicz-Piesiecka D., Porwania rodzicielskie w świetle polskiego orzecznictwa karnego w ujęciu prawnym i kryminologicznym (na podstawie badań aktowych), „Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka”, 15 (2016) nr 4, s. 65–86.
Danecki J., Podstawowe wiadomości o islamie, Warszawa 2007.
Descent-based slavery, https://www.antislavery.org/slavery-today/descent-based-slavery/, dostęp: 01.06.2019.
Dziekan M., Dzieje kultury arabskiej, Warszawa 2008.
Female genital mutilation (fgm) data, https://data.unicef.org/resources/dataset/fgm/, dostęp: 06.06.2019.
Gutkowska A., Kulturowa przemoc ze względu na płeć. Przypadek zabójstw honorowych, „Archiwum Kryminologii”, 35 (2013) s. 137–160.
Is there any saheeh hadeeth about the circumcision of females?, https://islamqa.info/en/answers/82859/is-there-any-saheeh-hadeeth-about-the-circumcision-of-females, dostęp: 06.06.2019.
Islam. Sto pytań, odpowiada Samir Khalil Samir, Warszawa 2004.
Kalwas P. I., Winiarski J., Archipelag islam. Czas Koranu, czas zmiany: rozmowy bez cenzury, Nysa 2018.
Khidayer E., Arabski świat, przeł. A. Mickiewicz-Janiszewska, Warszawa 2012.
KościelniakK., Sunna, hadisy, tradycjoniści, Kraków 2006.
Kościelniak K., Tematyczna konkordancja do Koranu, Kraków 2006.
Laurent S., Kalifat terroru. Kulisy działania Państwa Islamskiego, przeł. E. Kaniowska, Warszawa 2015.
Medical benefits of female circumcision, https://islamqa.info/en/answers/45528/medical-benefits-of-female-circumcision, dostęp: 01.06.2019.
Oliwa D., W cieniu niewolnictwa – konfrontacja prawa z rzeczywistością w systemie państwa i społeczeństwa Mauretanii, w: Prawa człowieka w kulturze północnej Afryki, Bliskiego Wschodu i Dalekiego Wschodu, red. K. Kościelniak, Kraków 2008, s. 69–87.
Orzechowski M., Mój sąsiad islamista, Warszawa 2016.
Perpetual Minors. Human Rights Abuses Stemming from Male Guardianship and Sex Segregation in Saudi Arabia, New York 2008.
Prochwicz-Studnicka B., M. Teperska-Klasińska, Cywilizacja islamu. Wybrane struktury, „The Polish Journal of the Arts and Culture”, 3 (2012) s. 153–202.
Prześladowania chrześcijan na świecie, https://www.opendoors.pl/przesladowania-chrzescijan/przesladowania-mapa, dostęp: 15.05.2019.
Sadowa K., Ghayra i namus a zjawisko zbrodni „honorowych” w społecznościach muzułmańskich – zarys problemu, „Wrocławskie Studia Erazmiańskie”, 9 (2015) s. 377–392.
Sadowa K., Przewinienia hudūd w klasycznym prawie karnym muzułmańskim – zarys tematyki, „Acta Erasmiana”, 15 (2017) s. 36–37.
Sadowa K., Zbrodnie „honorowe” problemem współczesnej Europy? Zarys tematyki, „Wrocławskie Studia Erazmiańskie”, 7 (2013) s. 217–219.
Sadowa K., Zjawisko tzw. zbrodni honorowych w Europie a koncepcja czystości w islamie – zarys problematyki, „Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW”, 3 (2015) s. 181–198.
Sadowski M., Islam. Religia i prawo, Warszawa 2017.
Sitek M., Opieka i kuratela dotycząca osoby ubezwłasnowolnionej w prawie polskim, „Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ”, 2013, nr 1 (11), s. 77–91.
Stopikowska M., „Przeżyłam piekło” – doświadczenia kobiet w świetle pamiętników muzułmanek i żon muzułmanów – między stereotypem a rzeczywistością, w: Etykieta czy drogowskaz? Rola stereotypów w przestrzeniach edukacyjnej różnorodności, red. M. Łojko, M. Grochalska, Olsztyn 2013, s. 203–220.
Stopikowska M., Koran pod pachą emigranta – potencjalne zagrożenie?, w: Migracja: szansa czy zagrożenie?, red. J. Zimny, Stalowa Wola 2015, s. 173–201.
Stopikowska M., Małżeństwa polsko-arabskie: specyfika i zagrożenia, w: Nauki o rodzinie w służbie rodziny, red. J. Stala, Kraków 2014, s. 541–559.
Stopikowska M., Muzułmanie i ich emigracja na „Zachód”, w: Migracja: szansa czy zagrożenie?, red. J. Zimny, Stalowa Wola 2015, s. 25–50.
Stopikowska M., Różnice doktrynalne: islam i chrześcijaństwo – wybrane aspekty, (mps.).
Wąsik D., Bluźnierstwo w wybranych kulturach prawnych, „Studia Iuridica Toruniensia”, 15 (2014) s. 216–220.
Zyzik M., Małżeństwo w prawie muzułmańskim, Warszawa 2003.
Copyright (c) 2020 Biografistyka Pedagogiczna
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
