Biografie i badania biograficzne – pojęcia, tworzywo, funkcje
Dlaczego warto gromadzić wspomnienia?
Abstrakt
Postanowiłam rozpocząć rozważania od rekonstrukcji kluczowych dla pisarstwa biograficznego pojęć po to, by przyjrzeć się relacjom między nimi oraz poszukać odpowiedzi na pytanie co jest tworzywem biografii, jaką rolę pełni w niej prawda, a jaką fikcja. Następnie analizuję procesy zachodzące w badaniu biograficznym, którego istotnym elementem nie jest jedynie opowiadanie i zbieranie materiału badawczego: wywiad narracyjny, rozmowa biograficzna pełnią także funkcje sprawczą i terapeutyczną, a rekonstrukcja wydarzeń poprzez możliwość odnalezienia momentów przełomowych, nazwania doświadczeń krystalizujących w biografii, wspiera procesy konstruowania tożsamości, prowokuje do stawiania istotnych egzystencjalnie pytań, w niektórych wypadkach umożliwia także dokonanie procesu biografizacji. Na zakończenie nieco miejsca poświęcam autoetnografii i jej związkom z autobiografią.
Downloads
Bibliografia
Borowska-Beszta B., Etnografia dla terapeutów – pedagogów specjalnych. Szkice metodologiczne, Kraków 2005.
Demetrio D., Autobiografia. Terapeutyczny wymiar pisania o sobie, tłum. A. Skolimowska, przedm. O. Czerniawska, Kraków 2000.
Denzin N.K., Interpretative Biography. Qualitative Research Methods, London–New Delhi 1989.
Uczenie się z biografii Innych, red. E. Dubas, W. Świtalski, seria: Biografia i badanie biografii, t. 2, Łódź 2011.
Erikson E.H., Tożsamość a cykl życia, tłum. M. Żywicki, Poznań 2004.
Gardner H., Walters J., The Crystallizing Experience. Discovering An Intellectual Gift, w: Genius and Eminence: The Social Psychology of Creativity and Exceptional Achievement, red. R.S. Albert, Oxford–New York–Seul–Tokyo 1986, 135–146.
Giddens A., Sutton P.W., Socjologia, tłum. A. Szulżycka, Warszawa 2012.
Psychoterapia: szkoły i metody. Podręcznik akademicki, red. L. Grzesiuk, H. Suszek, Warszawa 2011.
Heller A., Towards an Anthropology of Feeling, „Dialectical Anthropology”, 4 (1979) nr 1, s. 1–20,
Hermans H.J., Hermans-Jansen E., Autonarracje – tworzenie znaczeń w psychoterapii, Warszawa 2000.
Lalak D., Ostaszewska A., Źródła do badań biograficznych: listy, dzienniki, pamiętniki, blogi, materiały wizualne, Warszawa 2016.
Lalak D., Życie jako biografia. Podejście biograficzne w perspektywie pedagogicznej, Warszawa 2010.
Mead G.H., Umysł, osobowość i społeczeństwo, tłum. Z. Wolińska, wstęp A. Kłoskowska, Warszawa 1975.
Nowak-Dziemianowicz M., Narracyjne możliwości pedagogiki a kryzys kultury i wychowania, „Forum Oświatowe”, 25 (2013) nr 3 (50) s, 35–60.
Rokuszewska-Pawełek A., Wywiad narracyjny jako źródło informacji, „Wiedza, Kultura i Społeczeństwo”, 1 (2006) s. 17–28.
Sarbin T.R., The Narrative as a Root Metaphor For Psychology, w: Narrative Psychology. The Storied Nature of Human Conduct, red. T.R Sarbin, New York 1986, s. 3–21.
Urbaniak-Zając D., Pedagogiczna perspektywa w badaniach narracyjno-biograficznych, w: Narracje – (auto)biografia – etyka, red. L. Koczanowicz, R. Nahirny, R. Włodarczyk, Wrocław 2005, s. 115–127.
Copyright (c) 2021 Biografistyka Pedagogiczna
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
