Edukacja i biografia
W kręgu wzajemnych znaczeń i wybranych odniesień
Abstrakt
Z tytułem artykułu kojarzę potencjał refleksji o edukacji, potwierdzany również próbami łączenia wybranych z niej wątków z tymi dotyczącymi biografii. Proponuję konkretne spojrzenie na biograficzny wymiar edukacji i edukacyjny wymiar biografii. Korzystając z eksperckiej wiedzy badaczy nowoczesności sięgam do wybranych analiz, dzięki którym uzyskują swoje aktualizacje biograficzne procesy uczenia się. Wskazuję też na sens praktyki badawczej obligującej do osobistej troski interpretacyjnej, bez zamykania się na odmienne możliwości teoretyzowania.
Downloads
Bibliografia
Alheit P., „Podwójne oblicze” całożyciowego uczenia się: dwie analityczne perspektywy „cichej rewolucji”, tłum. A. Zembrzuska, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, 2 (2002) s. 55–78.
Alheit P., Teoria biografii jako fundament pojęciowy uczenia się przez całe życie, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, 18 (2015) nr 4 (72), s. 23–36.
Archer M.S., Making our Way through the World: Human Reflexivity and Social Mobility, Cambridge 2007.
Bauman Z., Socjologiczna teoria postmoderny, w: Postmodernizm w perspektywie filozoficzno-kulturoznawczej, red. A. Zeidler-Janiszewska, Warszawa 1991, s. 7–25.
Beck U., Giddens A., Lash S., Modernizacja refleksyjna. Polityka, tradycja i estetyka w porządku społecznym nowoczesności, tłum. J. Konieczny, Warszawa 2009.
Beck U., Giddens A., Lash S., Reflexive Modernisierung. Eine Kontroverse, Frankfurt a. M. 1996.
Beck U., Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, tłum. S. Cieśla, Warszawa 2004.
Berger P.L., Luckmann T., Społeczne tworzenie rzeczywistości, tłum. i wstęp J. Niżnik, Warszawa 1983.
Boudon R., Logika działania społecznego. Wstęp do analizy socjologicznej, tłum. K. Kowalski, Kraków 2009.
Bűhler Ch., Bieg życia ludzkiego, tłum. E. Cichy, J. Jarosz, Warszawa 1998.
Cylkowska-Nowak M., Refleksja teoretyczna nad problemem równości – analiza wybranych koncepcji, w: Idee – Diagnozy – Nadzieje. Szkoła polska a idee równości (Szkice teoretyczne i studia empiryczne), red. A. Męczkowska-Christiansen, P. Mikiewicz, Wrocław 2009, s. 25–51.
Czerniawska O., Nowe drogi w andragogice i gerontologii, Łódź 2011.
Denzin N.K., The Research Act: A Theoretical Introduction to Sociological Methods, Chicago 1970.
Dominicé P., Uczyć się z życia. Biografia edukacyjna w edukacji dorosłych, słowo wstępne do wyd. pol. O. Czerniawska, tłum. M. Kopytowska, Łódź 2006.
Drogi edukacyjne i ich biograficzny wymiar, red. O. Czerniawska, E. Dubas, Warszawa 2002.
Dróżka W., Młode pokolenie nauczycieli. Studium autobiografii młodych nauczycieli polskich lat dziewięćdziesiątych, Kielce 2004.
Dubas E., Andragogiczne badania biografii – zakresy, trudności, etyka badacza (wybrane aspekty), w: Biografia i uczenie się, red. E. Dubas, J. Stelmaszczyk, seria: Biografia i badanie biografii, t. 4, Łódź 2015, s. 31–48.
Faulstich-Wieland H., Zukunft der Bildung – Schule der Zukunft, „Report. Literatur- und Forschungsreport Weiterbildung”, 39 (1997) s. 59–68.
Giddens A., Modernity and Self-identity: Self and Society in the Late Modern Age, Cambridge 1991.
Giddens A., Nowoczesność i tożsamość. „Ja“ i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, tłum. A. Szulżycka, Warszawa 2002.
Gołębniak B., Zmiany edukacji nauczycieli, Toruń–Poznań 1998.
Goodman N., Wstęp do socjologii, tłum. J. Polak, J. Ruszkowski, U. Zielińska, Poznań 1997.
Gromkowska-Melosik A., Edukacja i (nie) równość społeczna kobiet. Studium dynamiki dostępu, Kraków 2011.
Guba E.G., Lincoln Y.S., Kontrowersje wokół paradygmatów, sprzeczności i wyłaniające się zbieżności, tłum. M. Bobako, w: Metody badań jakościowych, red. N.K. Denzin, Y.S. Lincoln, Warszawa 2009, s. 281–314.
Hajduk E., Kulturowe wyznaczniki biegu życia, Warszawa 2001.
Handbuch erziehungswissenschaftsliche Biographieforschung, red. H.H. Krűger, W. Morotzki, Opladen 1999.
Husserl E., Filozofia jako ścisła nauka, tłum. W. Galewicz, Warszawa 1992.
Kohli M., Die Institutionalisierung des Lebenslauf. Historische Befunde und theoretische Argumente, „Kólner Zeitschrift fur Soziologie und Sozialpsychologie”, 37 (1985) s. 284–312.
Körber K., Zur Antinomie von politisch-kultureller Und arbeitsbezogener Bildung in der Erwachsenbildung, w: Bildung in der Arbeitsgesellschaft. Zum Spannungsverhältnis von Arbeit und Bildung heute. Dokumentation des 10. Bremer Wissenschaftsforums vom 11. Bis 13. Oktober 1988, Bremen 1989, s. 126-151.
Kurantowicz E., Nizińska A., Trajektorie uczenia się w instytucjach kształcenia ustawicznego, Wrocław 2012.
Kwiatkowska H., Tożsamość nauczycieli, Gdańsk 2005.
Lalak D., Życie jako biografia. Podejście biograficzne w perspektywie pedagogicznej, Warszawa 2010.
Ligus R., Biograficzna tożsamość nauczycieli. Historie z pogranicza, Wrocław 2009.
Malewski M., Edukacja dorosłych w pojęciowym zgiełku. Próba rekonstrukcji zmieniającej się racjonalności andragogiki, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, 2 (2001) s. 29–57.
Malewski M., Teorie andragogiczne. Metodologia teoretyczności dyscypliny naukowej, Wrocław 1998.
Manterys A., Wielość rzeczywistości w teoriach socjologicznych, Warszawa 1997.
Meighan R., Socjologia edukacji, z udziałem L. Bartona i S. Walkera, red. Z. Kwieciński, tłum. E. Kiszkurno-Koziej, Z. Knutsen, P. Kwieciński, Toruń 1993.
Męczkowska A., Od świadomości nauczyciela do konstrukcji świata społecznego, Kraków 2002.
Michalak J.M., Uwarunkowania sukcesów zawodowych nauczycieli. Studium przypadków, Łódź 2007.
Naisbitt J., Megatrendy. Dziesięć nowych kierunków zmieniających nasze życie, tłum. P. Kwiatkowski, Poznań 1997.
Nowak-Dziemianowicz M., Czy świat człowieka ma postać narracji? O możliwościach badania, rozumienia i zmiany, w: Narracja – Krytyka – Zmiana. Praktyki badawcze we współczesnej pedagogice, red. E. Kurantowicz, M. Nowak-Dziemianowicz , Wrocław 2007.
Nowak-Dziemianowicz M., Doświadczenia rodzinne w narracjach. Interpretacje sensów i znaczeń, Wrocław 2002.
Olesen H.S., Podmiot uczący się i „historia życia” – jakościowe podejście do badań nad uczeniem się, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, 2 (2004) s. 29–53.
Ostrowska U., Doświadczanie wartości edukacyjnych w szkole wyższej, seria: Rozprawy – Akademia Techniczno-Rolnicza im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy, nr 84, Bydgoszcz 1998.
Piekarski J., O drugoplanowych warunkach poprawności praktyki badawczej w pedagogice – perspektywa biografii, w: Metodologia pedagogiki zorientowanej humanistycznie, red. D. Kubinowski, M. Nowak, Kraków 2006, s. 97–126.
Pilch T., Bauman T., Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe, wyd. 2 popraw. i rozszerz., Warszawa 2000.
Piorunek M., Bieg życia zawodowego człowieka. Kontekst transformacji kulturowych, Poznań 2009.
Prawda M., Biograficzne odtwarzanie rzeczywistości. (O koncepcji badań biograficznych Fritza Schűtze), „Studia Socjologiczne”, 4 (115) (1989) s. 81–98.
Sadownik A., Na rozstajnych drogach. Studium etnopedagogiczne kontrastowych karier szkolnych młodzieży, Wrocław 2011.
Segiet W., O związku edukacji z rodziną. Społeczne konteksty i jednostkowe biografie, Poznań 2013.
Solarczyk-Ambrozik E., Kształcenie ustawiczne w perspektywie globalnej i lokalnej. Między wymogami rynku a indywidualnymi strategiami edukacyjnymi, Poznań 2004.
Strzyczkowski K., Tożsamość habitusu, tożsamość przyzwyczajeń. Zagadnienie tożsamości w teorii Pierre’a Bourdieu, w: Pejzaże tożsamości. Teoria i empiria w perspektywie interdyscyplinarnej, red. E. Litak, R. Forman, H. Bożek, Kraków 2011, s. 87–98.
Tillmann K.J., Teorie socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie, tłum. G. Bluszcz, B. Miracki, Warszawa 1996.
Urbaniak-Zając D., Biograficzna perspektywa badawcza, w: Uczenie się z (własnej) biografii, red. E. Dubas, W. Świtalski, seria: Biografia i badanie biografii, t. 1, Łódź 2011, s. 11–27.
Wawrzyniak-Beszterda R., Kapitał społeczny szkoły z doświadczeń biograficznych nauczycieli. Studium przypadków, Poznań 2019.
West L., Wstęp. Obszary sporu: badania nad edukacją i całożyciowym uczeniem się w Wielkiej Brytanii, tłum. A. Molska, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, 1 (2003) s. 7–19.
Włodarek J., Ziółkowski M., Teoretyczny i empiryczny status metody biograficznej we współczesnej socjologii, w: Metoda biograficzna w socjologii, red. J. Włodarek, M. Ziółkowski, Warszawa – Poznań 1990, s. 3–9.
Wyka A., Badania jakościowe w dobie transformacji, czyli o słuchaniu społeczeństwa, „Kultura i Społeczeństwo”, 37 (1993) nr 3, s. 121–125.
Copyright (c) 2021 Biografistyka Pedagogiczna
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
