Rodzinne wspólnoty znaczeń
Biograficzne opowieści o historii życia rodziny w badaniach pedagogicznych
Abstrakt
Celem artykułu jest próba opisania źródeł i sposobów tworzenia przez rodzinę niepowtarzalnej opowieści o własnej historii życia. Wprowadzono autorską kategorię „biografii rodzinnej” jako zwielokrotnioną (będąca czymś więcej niż sumą biografii jednostkowych), podlegającą systemowym zasadom cyrkularności i ekwipotencjalności nieskończoną rekonstrukcję znaczeń wynikającą z napięcia między biegiem życia rodziny a opowieścią o historii życia. Rodzina rozumiana jako system jest zdolna do uwspólniania znaczeń podczas bliskich spotkań z wewnętrznymi i zewnętrznymi narracjami. Spotkania te autorka proponuje określać mianem epizodów wspólnego zaangażowania biograficznego. Budowanie rodzinnej wspólnoty znaczeń jest istotne dla rozwoju systemu rodziny i może mieć walor tożsamościowy.
Downloads
Bibliografia
Alheit P., Teoria biografii jako fundament pojęciowy uczenia się przez całe życie, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, 18 (2015) nr 4 (72), s. 23–35.
Bertalanffy L. von, Ogólna teoria systemów: podstawy, rozwój, zastosowania, tłum. Woydyłło-Woźniak, Warszawa 1984.
Chądzyńska M., Wzorce aktywności w narracjach rodzinnych. Metoda badania, krystalizacja i przekaz międzypokoleniowy, Warszawa 2012.
Cohen A.P., Wspólnoty znaczeń, w: Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej, red. M. Kempny, E. Nowicka, tłum. K. Warmińska, Warszawa 2003, s. 192–215.
Dryll E., Transmisja narracji w wychowaniu rodzinnym, Warszawa 2013.
Dubas E., „Uczenie się z biografii Innych” – wprowadzenie, w: Uczenie się z biografii Innych, red. E. Dubas, W. Świtalski, seria: Biografia i Badanie Biografii, t. 2, Łódź 2011, s. 5–11.
Duvall E.M., Marriage and Family Development, Philadelphia 1977.
Ferenz K., Rola znaku i symboli w poczuciu przynależności kulturowe, w: Komunikacja wobec wyzwań współczesności, red. M. Wawrzak-Chodaczek, I. Jagoszewska, Toruń 2011, s. 231–239.
Fisher W., The narrative paradigm. An elaboration, „Communication Monographs”, 52 (1985) nr 4, s. 347–367.
Halbwachs M., Społeczne ramy pamięci, tłum. M. Król, Warszawa 2008.
Józefik B., Terapia jako proces współtworzenia nowych znaczeń i opowieści. Idee i praktyki narracyjne, w: Ewolucja myślenia systemowego w terapii rodzin. Od metafory cybernetycznej do dialogu i narracji, red. L. Górniak, B. Józefik, Kraków 2003, s. 119–134.
Kalaga W., Mgławice dyskursu. Podmiot, tekst, interpretacja, Kraków 1997.
Kołbik I., Lojalność rodzinna, w: Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, red. B. de Barbaro, Kraków 1999, s. 78–84.
Kuryś K., Tematyczne narracje autobiograficzne kobiet i mężczyzn wobec tworzenia biografii rodzinnej, w: Psychologia małych i wielkich narracji red. M. Straś-Romanowska, B. Bartosz, M. Żurko, Warszawa 2010, s. 131–150.
Kuryś-Szyncel K., Epizody wspólnego zaangażownaia biograficznego jako źródło mądrości życiowej, „Studia Edukacyjne”, 55 (2019) s. 109–123, DOI: 10.14746/se.2019.55.7.
Kuryś-Szyncel K., Jankowiak B., Współczesne związki intymne – w poszukiwaniu nowych wzorców relacji, w: Role rodzinne. Między przystosowaniem a kreacją, red. I. Przybył, A. Żurek, Poznań 2016, s. 63–75.
Lewis O., Dzieci Sancheza. Autobiografia rodziny meksykańskiej, tłum. A. Olędzka-Frybesowa, posł. M. Głowiński, Kraków 2011.
Luhmann N., Systemy społeczne. Zarys ogólnej teorii, tłum M. Kaczmarczyk, Kraków 2007.
Margasiński A., Teoria i wybrane modele systemów rodzinnych, w: Rodzina w ujęciu systemowym. Teoria i badania, red. A. Margasiński, Warszawa 2015, s. 6–32.
Maturana H., Varela F., Autopoiesis and Cognition, Dordrecht 1980.
Nowicka E., Świat człowieka – świat kultury, Warszawa 2006.
Ostoja-Zawadzka K., Mity rodzinne, w: Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, red. B. de Barbaro, Kraków 1999, s. 85–90.
Pycińska M., Praktykowanie narodu. Palestyńska praktyka doświadczenia narodowego do czasu powstania Palestyńskiej Autonomii Narodowej, Kraków 2021.
Pycińska M., Praktykowanie narodu. Palestyński dyskurs nacjonalistyczny, Warszawa 2014, praca doktorska obroniona na Uniwersytecie Warszawskim, https://depotuw.ceon.pl/bitstream/handle/item/1028/_Praktykowanie%20narodu_.%20Palesty%C5%84ski%20dyskurs%20nacjonalistyczny.pdf?sequence=1, dostęp: 02.05.2021
Rogers C., O stawaniu się osobą, przedm. P.D. Kramer, tłum. M. Karpiński, Poznań 2002. .
Schaffer H.R., Epizody wspólnego zaangażowania jako kontekst rozwoju poznawczego, w: Dziecko w świecie ludzi i przedmiotów, red. A. Brzezińska, G. Lutomski, Poznań 1994, s. 178–179.
Strobe M., Gergen M.M., Złamane serca czy zerwane więzi? Miłość i śmierć w perspektywie historycznej, „Nowiny Psychologiczne”, 2 (1994) s. 13–26.
Szlendak T., Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie, Warszawa 2010.
Trzebiński J., Narracja jako sposób rozumienia świata, Gdańsk 2002.
White M., Deconstruction and therapy, „Dulwich Centre Newsletter”, 3 (1991) s. 21–40.
Znaniecki F., Wstęp do socjologii, oprac. i wprowadzenie S. Burakowski, Warszawa 1988.
Copyright (c) 2021 Biografistyka Pedagogiczna
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
