Znienawidzeni przez świat, ukochani przez Chrystusa

męczennicy w Peristephanon Prudencjusza

Słowa kluczowe: Prudencjusz, Peristephanon, Emeteriusz, Chelidoniusz, Kasjan, Eulalia, męczeństwo, zjednoczenie z Bogiem, miłość Boga, wyobcowanie, braterstwo

Abstrakt

Żyjący w pierwszych stuleciach chrześcijaństwa wyznawcy Chrystusa byli lojalnymi obywatelami i darzyli wszystkich braterską miłością. Mimo to pozostawali wrogami wśród współobywateli. Potwierdzenie tego znajdujemy w zbiorku Prudencjusza Peristephanon (Wieńce męczeńskie). Wśród bohaterów poety są Emeteriusz i Chelidoniusz, dwaj żołnierze (1), nielubiany nauczyciel Kasjan (9) oraz Eulalia, dziewczyna rozkochana w Bogu (3). Podążając do zjednoczenia z Bogiem, oddalają się oni od świata, który ich otacza i od ludzi, którzy są dla nich ważni, stają się obcy wśród swoich. Jednak w chwili, gdy odnajdują Tego, który mocą swojej krwi niszczy grzech, będący przyczyną wszelkiej wrogości, samotności, wyobcowania, nie są już samotni. W Nim też kochają świat, który dzięki temu ostatecznie przestaje być im obcy.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Adams J. N., The language of the Vindolanda writing tablets: an interim report, „Journal of Roman Studies”, 85 (1995) s. 86–134.

Aeneis, red. R. Pichon, Paris 1916.

Altaner B., Stuiber A., Patrologia. Życie, pisma i nauka Ojców Kościoła, tłum. P. Pachciarek, Warszawa 1990.

Amore A., Emeterio e Chelidonio, santi martyri di Calahorra, „Bibliotheca Sanctorum”, 4 (1964) s. 1195–1197.

Ausonius, The Works of Ausonius, edited with introduction and commentary by R. P. H. Green, Oxford 1991.

Baslez M. F., Prześladowania w starożytności. Ofiary, bohaterowie, męczennicy, tłum. E. Łukaszyk, Kraków 2009.

Bielecki J. E., Wprowadzenie, w: Bł. Elżbieta od Trójcy Świętej, Pisma wszystkie, tłum. i oprac. J. E. Bielecki, Kraków 2005, t. 2, s. 9–18.

Bonjour M., Terre natale. Études sur une composante affective du patriotisme romain, Lille 1976.

Brudzińska J. Z., Zaślubiona Wschodowi. Wspomnienia, Częstochowa 2008.

Cytowska M., H. Szelest, Literatura rzymska. Okres cesarstwa, Warszawa 1992.

Cytowska M., Szelest H., Literatura rzymska. Okres cesarstwa. Autorzy chrześcijańscy, Warszawa 1994.

D. Sokołow-Mitricz, O Zoi, która skamieniała, „Przegląd Prawosławny”, http://www.przegladprawoslawny.pl/articles.php?id_n=2274&id=2, dostęp: 23.05.2016.

Danielou J., Marrou H. I., Historia Kościoła, t. 1: Od początku do roku 600, tłum. M. Tarnowska, Warszawa 1984.

Elżbieta od Trójcy Świętej Bł., Modlitwa do Trójcy Przenajświętszej, w: taż, Pisma wszystkie, tłum. i oprac. J. E. Bielecki, t. 1–3, Kraków 2005.

Euzebiusz z Cezarei, Historia kościelna. Tekst grecki i polski, tłum. A. Caba na podstawie tłumaczenia A. Lisieckiego, oprac. H. Pietras, Kraków 2013.

Fros H., F. Sowa, Księga imion i świętych, t. 2, Kraków 1997.

Haarhoff T., Schools of Gaul: a Study of Pagan and Christian Education in the Last Century of the Western Empire, Oxford 1920.

Hamman A. G., Życie codzienne pierwszych chrześcijan (95–197), tłum. A. Guryn, U. Sudolska, Warszawa 1990.

Ignacy Antiocheński, List do Kościoła w Rzymie, tłum. A. Świderkówna, w: Pierwsi świadkowie. Wybór najstarszych pism chrześcijańskich, tłum. A. Świderkówna, oprac. M. Starowieyski, Kraków 1988, s. 156–162.

Jelonek T., Biblijna historia Zbawienia, Kraków 2004.

Kepartová J., Frater in Militärinschriften – Bruder oder Freund, „Listy filologické”, 109 (1986) s. 11–14.

Kotula T., Mała i wielka „patria”, „Antiquitas”, 2 (1966) s. 13–52.

Krawczuk A., Poczet cesarzy rzymskich, Warszawa 2006.

Krynicka T., Decymus Magnus Auzoniusz w świetle własnych utworów, Pelplin 2014.

Krynicka T., Ksiądz Andrzej Fedukowicz (1875–1925) – proboszcz parafii katedralnej w Żytomierzu na Ukrainie, „Studia Polonijne”, 29 (2008) s. 211–235.

Krynicka T., Starożytny łaciński centon: próba przybliżenia na przykładzie „Centonu weselnego” Auzoniusza, „Vox Patrum”, 32 (2012) t. 57, s. 359–378.

Kumaniecki K., Cyceron i jego współcześni, Warszawa 1959.

Kumor B., Historia Kościoła, t. 1, Starożytność chrześcijańska, Lublin 2003.

Laktancjusz, Pisma wybrane. Me mortibus persecutorum – Epitome – De ira Dei, tłum. i oprac. J. Czuj, Poznań 1933.

Lausberg H., Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze, tłum. A. Gorzkowski, Bydgoszcz 2002.

List do Diogneta, v 1–2, 4, tłum. A. Świderkówna, w: Pierwsi świadkowie. Wybór najstarszych pism chrześcijańskich, tłum. A. Świderkówna, oprac. M. Starowieyski, Kraków 1988, s. 359–375.

Mac Mullen R., The Legion as a Society, „Historia”, 33 (1984) s. 440–456.

Marrou H. I., Historia wychowania w starożytności, tłum. S. Łoś, Warszawa 1969.

Maxлaюк A. B., Coлдaты pимcкoй импepии. Tpaдиции вoeннoй cлyжбы и вoинcкaя мeнтaльнocть, Caнкт-Пeтepбypг 2006.

Mickiewicz A., Wykłady lozańskie, zrekonstruował i przełożył J. Kowalski, w: A. Mickiewicz, Pisma prozą, cz. 3, Kraków 1950, s. 153–234.

Otto A., Die Sprichwörtlichen Redensarten der Römer, Hildesheim 1965.

Ovidius, Metamorphoses, red. R. Merkelius, Lipsiae 1888.

Pałyga J., Powrót do korzeni. Pallotyni i pallotynki na Ukrainie i Białorusi, Ząbki 2005.

Petruccione J., The Portrait of St. Eulalia of Mérida in Prudentius’ „Peristephanon” 3, „Analecta Bollandiana”, 108 (1990) s. 81–104.

Pliniusz, List do Trajana (x 96), tłum. J. Schnayder, w: Antologia listu antycznego, oprac. J. Schnayder, Wrocław 1959, s. 36–39.

Prudencjusz, Wieńce męczeńskie (Peristephanon). Przedsłowie. Epilog, tłum. M. Brożek, wstęp i oprac. M. Starowieyski, Kraków 2006.

Prudentius, with an English translation by H. J. Thompson, t. 1–2, London–Cambridge 1949–1952, t. 2, s. 98–345.

Rogowski J., Nauczyciel cesarza. Auzoniusz w „Gratiarum actio”, „Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae”, 19 (2009) s. 249–279.

Rudnicka-Bykowska W., Kara w szkolnym życiu małych dzieci czasów rzymskich, w: W kręgu badań przeszłości życia rodzinnego, red. B. Stawoska-Jundziłł, Bydgoszcz 2007, s. 175–184.

Stabryła S., Chrześcijański świat poezji Prudencjusza, Kraków 2011.

Stabryła S., Męczennicy chrześcijańscy jako obrońcy „sacrum” w „Peristephanon” Prudencjusza, w: Europejczyk wobec „sacrum” wczoraj i dziś, red. J. C. Kałużny, Kraków 2005, s. 19–28.

Starowieyski M., Wstęp, w: Prudencjusz, Wieńce męczeńskie (Peristephanon). Przedsłowie. Epilog, tłum. M. Brożek, wstęp i oprac. M. Starowieyski, Kraków 2006, s. 17–106.

Starowieyski M., Z historii wczesnego chrześcijaństwa. Biblia, męczennicy, poganie i inni, Kraków 2015.

Tacyt, Dzieła, tłum. S. Hammer, Warszawa 2004.

Watson G. R., Żołnierz Rzymu, tłum. P. Grysztar, Oświęcim 2014.

Winniczuk L., Pliniusz Młodszy w świetle swoich mów i listów, Warszawa 1987.

Wipszycka E., Kościół w świecie późnego antyku, Warszawa 1994.

Wipszycka E., Prześladowania w państwie rzymskim, w: Męczennicy, wstępy, opracowanie, wybór tekstów E. Wipszycka, M. Starowieyski, Kraków 1991, s. 9–83.

Za wschodnią granicą 1917–1993. O Polakach i Kościele w dawnym ZSRR z Romanem Dzwonkowskim rozmawia J. Pałyga, Warszawa 1995.

Ziolkowski J. M., Putnam M. C. J., The Vergilian Tradition: the First Fifteen Hundreed Years, Yale 2008.

Opublikowane
2017-12-10
Dział
Studia i rozprawy