Przemiany społeczności lokalnej – postęp czy regres społeczny?
Abstrakt
Raczej spokojne życie mieszkańców Machowa, małej tradycyjnej wsi, położonej w powiecie tarnobrzeskim zostało brutalnie przerwane na początku lat pięćdziesiątych ubiegłego stulecia. Na terenie miejscowości odkryto złoża siarkowe. W konsekwencji jej mieszkańcy zostali poddani procesowi przesiedlenia. Mimo iż w początkowej fazie machowiacy sprzeciwiali się tej decyzji, ostatecznie zostali zobowiązani do zmiany miejsca zamieszkania. Narrator, wówczas 14 letni chłopiec, wraz z rodzicami i rodzeństwem osiedlił się w jednej z najbliżej położonych od Machowa miejscowości, by jak twierdził jego ojciec „być jak najbliżej Machowa”. Nowe miejsce nie wzbudziło u Narratora entuzjazmu. Z jego relacji wynika, iż nowym środowisku czuł się obco, jak wspominał „było ono hermetyczne, ludzie jacyś tacy zawistni”. Jako dorosły mężczyzna, po ukończeniu studiów, rozpoczął pracę zawodową w kombinacie siarkowym. Mimo iż w powszechnej opinii kopalnia przekształciła życie wielu mieszkańców okolicznych wiosek, Narrator osobiście nie postrzega tej zmiany w kategoriach postępu społecznego.
Downloads
Bibliografia
Bukraba-Rylska I., Socjologia wsi polskiej, Warszawa 2013.
Czarnowski S., Podłoże ruchu chłopskiego, w: Socjologia wsi i rolnictwa. Wybór tekstów, red. J. Styk, Lublin 1987.
Danielewicz Z., Idea postępu w kulturze Europy. Od narodzin do dzisiejszego kryzysu, Koszalin 2015.
Kiryk F., Wójcik-Łużycki A, Tarnobrzeg Dzieje Miasta 1939–1999, Mielec 2010.
Kozioł D., Zanim przyszła siarka, „Tarnobrzeskie Zeszyty Historyczne”, 27 (2005–2006).
Starosta P., Koncepcje zmiany wiejskiej społeczności w tradycji socjologii polskiej, w: Społeczności lokalne. Teraźniejszość i przyszłość, red. B. Jałowiecki, K. Z. Sowa, P. Dudkiewicz, Warszawa 1989.
Sztompka P., Socjologia zmian społecznych, Kraków 2005.
Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków 2012.
Tarnobrzeg. Dzieje miasta 1939–1999, red. F. Kiryk, A. Wójcik-Łużycki, Tarnobrzeg 2010.
Thomas W. I., F. Znaniecki, Chłop polski w Europie i Ameryce, t. 1, Warszawa 1978.